'Afgelopen september zeiden we nog: zo’n twaalf jaar. Er is hoe dan ook nog veel research nodig', vertelt Jim Clarke, manager bij Intel voor onderzoek naar quantum -en nieuwe geheugentechnieken. 'Zoals Mike Mayberry van Intel Labs al eens heeft gezegd: we staren in de mist', vertelt Clarke. 'Het pad vlak voor ons is zichtbaar, maar hoe verder vooruit we kijken hoe vager de route en de mogelijke vertakkingen worden.'

Wanneer instappen?

Clarke spreekt met Computable tijdens een bezoek aan Qutech, het quantuminstituut van de TU Delft en TNO. Intel heeft met dat gespecialiseerde onderzoeksinstituut een intensieve samenwerking gesloten waarbij de Amerikaanse chipproducent vijftig miljoen dollar investeert. Het investeringsbedrag is echter niet eens het belangrijkste element. De samenwerking is voor een lang lijkende periode van tien jaar, waarin Intel ook zijn kennis, experts en productiecapaciteit ter beschikking stelt. Dit omvat ook het geavanceerde materiaalonderzoek dat Intel zelf uitvoert en de kostbare kennis van productieprocedé’s.

Clarke legt uit dat Intel zelf quantumtechnologie al jaren goed volgt. 'Wanneer is het moment om in te stappen?', luidt de hamvraag. De Intel-manager vertelt dat het bedrijf vijf jaar terug een diepgravende beschouwing heeft gedaan van de toenmalige staat van quantumtechnologie. 'En een jaar geleden nog een beschouwing.' Het laatste heeft Intel ertoe aangezet om de handen ineen te slaan met leidende experts; de wetenschappers bij Qutech. 'Er zijn maar weinig quantum-experts in de wereld', prijst Clarke het onderzoek van de TU Delft aan.

Gewone computers niet vervangen

Feit is dat Intel quantum computing als strategisch ziet, zij het wel voor de lange termijn. De komst van bruikbare quantumcomputers ligt naar verwachting nog jaren in de toekomst. De samenwerking met Qutech moet die toekomst dichterbij brengen. In tegenstelling tot wat veel mensen denken, zullen volgens Clarke quantumcomputers niet de huidige systemen gaan vervangen.

Niet alleen zullen de allereerste werkende quantumcomputers zeer taakspecifiek zijn, vertelt de Intel-expert, ook zullen de latere, relatief bredere toepassingen nog best beperkt zijn. Clarke legt uit dat quantumcomputers zijn te vergelijken met raketten en gewone computers met auto’s. Raketten zijn zeer snel en krachtig, maar daarmee ongeschikt voor boodschappen, woon/werkverkeer, pakketbezorging of zelfs internationale logistiek. Auto’s, uiteenlopend van personenwagens tot vrachtwagens, zijn daar wel geschikt voor, maar bereiken niet de maan.

Wederzijdse taken

'Je hebt dus verschillende soorten transport.' Zo zullen er volgens Clarke dus ook verschillende soorten computers nodig blijven. 'Quantumcomputers gaan gewone computers niet vervangen. Sterker nog: gewone computers hebben ook een nuttige taak te vervullen ten behoeve van quantumcomputers. Gewone - maar dan wel zeer krachtige - computers zijn in de toekomst nodig om quantumcomputers aan te sturen.'

Tegelijkertijd kunnen die krachtige toekomstige quantumsystemen op hun beurt gewone datacenters weer bijstaan. Bijvoorbeeld door te dienen als accelerator voor een specifieke toepassing of deelfunctie, legt Clarke uit. De ontwikkeling van wat hij ‘de klassieke computer’ noemt, zal dan ook doorgaan, simpelweg omdat er noodzaak voor blijft.

• Development

• Infrastructuur

• Intel